Πέμπτη 24 Απριλίου 2008

To κορίτσι με τα χρυσά μαλλιά και ο δαίμονας της Καμπάλα


Δεν ξέρω γιατί με έχει γοητεύσει τόσο πολύ αυτή η φωτογραφία. Το ανέμελο κορίτσι με τα χρυσά μαλλιά και το σφριγηλό σώμα, η ενσάρκωση του Αμερικανικού ονείρου. Ίσως γιατί όταν τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία, ήδη μετρούσε μερικές απόπειρες αυτοκτονίας. Ίσως γιατί οι θεραπείες με ηλεκτροσόκ να της είχαν δώσει την ψευδαίσθηση πως θα μπορούσε κάποια στιγμή να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, μακριά από τις νευρωτικές κρίσεις και την αναπόφευκτη κατάρρευση. Ίσως προσπαθώ να διακρίνω στο χαμογελαστό πρόσωπό της την αναπόφευκτη πορεία της προς το θάνατο, αυτή τη δεδομένη εξέλιξη για την οποία μίλησε κάποια στιγμή ο σύζυγός της. Ίσως γιατί μου είναι σχεδόν αδιανόητο να φανταστώ αυτή τη χαμογελαστή, γήινη γυναίκα, να αφήνει γάλα και μπισκότα στα δύο μικρά παιδιά της, να σφραγίζει τις χαραμάδες της πόρτας της κουζίνας με βρεγμένες πετσέτες και μετά να ανοίγει το γκάζι και να χώνει το όμορφο ξανθό κεφάλι της στο φούρνο, περνώντας έτσι επώδυνα στην αθανασία και το πάνθεον των αυτόχειρων ποιητών.

Πέρα από την απατηλά φυσιολογική της εμφάνιση, η Sylvia Plath κουβαλούσε στο κεφάλι της ένα σύμπαν από δαίμονες που προσπαθούσε να εξορκίσει μέσω της ποίησής της. Το βασανισμένο μυαλό της έχει γεννήσει ποιήματα αδυσώπητα ειλικρινή, σκληρά και διορατικά, με μια σπάνια ομορφιά κοφτερή σα λεπίδα. Στα ποιήματα αυτά χαρτογραφείται η ταραγμένη σχέση της με τον πατέρα της, αλλά και τον ποιητή σύζυγό της Ted Hughes, που πολλοί έχουν κατηγορήσει για το θάνατό της. Είναι άλλωστε πασίγνωστη η αναφορά της και στους δύο στο ποίημά της “Daddy”:

If I've killed one man, I've killed two-
The vampire who said he was you
and drank my blood for a year,
Seven years, if you want to know.
Daddy, you can lie back now.

Αυτό που πολύς κόσμος δε γνωρίζει, είναι ότι η αιτία του χωρισμού της Sylvia Plath με τον Ted Hughes υπήρξε η κοσμοπολίτισσα Assia Wevill, μια ιδιαίτερα γοητευτική γυναίκα Εβραϊκής καταγωγής που όταν γνώρισε τον Hughes, βρισκόταν ήδη παντρεμένη για τρίτη φορά. Ο έρωτάς τους υπήρξε κεραυνοβόλος και λίγο αργότερα, ο Hughes εγκατέλειψε τη Sylvia και τα δύο παιδιά τους, προκειμένου να τον ζήσει στο έπακρο. Μετά την αυτοκτονία της Sylvia, η Assia μετακόμισε στο σπίτι του Hughes και ανέλαβε τη φροντίδα των παιδιών της. Λίγο αργότερα γέννησε την κόρη τους Shura και όπως σημειώνουν οι κοντινοί της άνθρωποι, βυθίστηκε στην κατάθλιψη. Η κοσμογυρισμένη Assia με την σκοτεινή, εκτυφλωτική ομορφιά περιορίστηκε στο ρόλο της οικονόμου και νοικοκυράς του Hughes, και όσο εκείνος συνέχιζε αμέριμνα τις εξωσυζυγικές του σχέσεις, μαχόταν το φιλικό και οικογενειακό του περιβάλλον που τη θεωρούσε υπαίτια για το θάνατο της Plath, αλλά και τη δυσβάσταχτη σκιά της.


Σε μια τραγική επανάληψη της ιστορίας, η Assia Wevill ανακάτεψε υπνωτικά με ουίσκι και λίγο πριν κουλουριαστεί δίπλα στην τετράχρονη κόρη της Shura, άνοιξε το γκάζι. Σε μια ενέργεια ανείπωτης σκληράδας, η Assia πήρε στο θάνατο και την κόρη τους, θέλοντας να τη γλυτώσει από μια ζωή δίπλα σε έναν πατέρα που ούτε καν είχε αναγνωρίσει το παιδί του.

Ο Ted Hughes μερίμνησε να αποκρύψει την παρουσία της Assia σχεδόν από τους πάντες και με μία βολική αποστασιοποίηση, τη δαιμονοποίησε μέσω της ποίησής του, κατηγορώντας την εν μέρει ακόμη και για το θάνατο της Sylvia:

We didn’t find her-she found us
She sniffed us out
She sat there
Slightly filthy with erotic mystery
I saw the dreamer in her
Had fallen with me and she did not know it
That moment the dreamer in me
Fell in love with her, and I soon knew it.


O Ted Hughes κατηγορήθηκε όσο λίγοι για τον προβληματικό του χαρακτήρα και την κατά κοινή ομολογία σκληρότητά του, που οδήγησε δύο από τις συντρόφους του στην αυτοκτονία. O ίδιος μάλιστα, σε μία σπάνια παραδοχή της ευθύνης του, δήλωσε πως ενώ η Sylvia βρισκόταν σε πορεία προς την αυτοκτονία από τη στιγμή που γεννήθηκε, ο θάνατος της Assia θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια: